Eszkola

Skały magmowe - budowa wewnętrzna

Budowę wewnętrzną skał opisuje ich struktura i tekstura. To w jaki sposób zostały wykształcone kryształy jest strukturą, natomiast to jak są one rozmieszczone i ułożone jest teksturą. 

STRUKTURA

Struktura określa to jak zostały wykształcone kryształy i w jakim stopniu (wielkość, kształt).
Stopnie krystaliczności:
- struktura hialinowa, czyli szklista
- struktura holokrystaliczna, czyli pełnokrystaliczna
- struktura hipokrystaliczna, czyli częściowo krystaliczna

Struktura hialinowa (szklista) powstaje w sytuacji gdy magma zaczyna gwałtownie stygnąć, czyli gdy wylana na powierzchnię Ziemi magma zwana już wtedy lawą nagle zmienia swoje środowiska z gorącego wnętrza na dużo zimniejszą powierzchnię Ziemi. Nie widać w niej żadnych kryształów, ponieważ nie zdążyły się wytworzyć. Z tego względu ma wygląd jakby jednolitej masy skalnej. Jednak jest ona nietrwała i stopniowo zaczynają się pojawiać bardziej widoczne malutkie kryształy.

W strukturze holokrystalicznej (pełnokrystalicznej) wszystkie minerały budujące skałę są dobrze widoczne w postaci kryształów. Krystalizacja następowała bardzo powoli w długim okresie czasu, najczęściej pod powierzchnią Ziemi, dlatego mają ją głównie skały głębinowe. 

Struktura hipokrystaliczna jest częściowo krystaliczna to znaczy, że w jednej skale są zarówno dobrze widoczne krystaliczne skały jak również te niewidoczne tworzące tak jakby masę. 

Wyróżniamy poszczególne typy struktur:
- jawnokrystaliczna (fanerokrystaliczna), w której ziarna tworzące skałę mają powyżej 0,5 mm, w związku z czym są widoczne, dlatego jednocześnie jest holokrystaliczna; gdy minerały mają zbliżoną do siebie wielkość jest to struktura równoziarnista, natomiast gdy maja różne wielkości jest różnoziarnista – im głębiej zachodziła krystalizacja tym większe ziarna zostały stworzone

- niewidoczno-krystaliczna (afanitowa), w której kryształy są wykształcone, jednak są one na tyle małe, że nie widać ich "gołym okiem"- oznacza to, że proces krzepnięcia magmy nastąpił stosunkowo szybko na powierzchni Ziemi lub bardzo płytko pod jej powierzchnią i nie zdążyły się wykształcić duże kryształy

- porfirowa, w której są widoczne dobrze wykształcone widzialne kryształy, które są umiejscowione w niewidocznych ziarnach. Jest to efekt zmiany warunków zewnętrznych w jakich tworzyła się skala- najpierw tworzyły się kryształy pod Ziemią w warunkach wysokiej temperatury, następnie nastąpiło gwałtowne ochłodzenie i reszta nieskrzepniętej magmy nagle zastygła nie zdążając wytworzyć kryształów

TEKSTURA

Tekstura określa sposób ułożenia i rozmieszczenia minerałów budujących skałę. 
Zależy ona głównie od tempa krzepnięcia magmy lub lawy.

Ze względu na ułożenie minerałów wyróżniamy teksturę bezładną i tekstury uporządkowane
W pierwszej minerały są ułożone przypadkowo, co świadczy o ich powolnym tworzeniu, dlatego występuje w większości skał głębinowych. 
Ze względu na widoczne ułożenie minerałów wśród tekstur uporządkowanych wyróżniamy tekstury równoległe i kuliste.
W skałach, w których widać duże kryształy tekstura równoległa zaznacza się ich linijnym i równoległym ułożeniem. Taki rodzaj ułożenia minerałów występuje we wszystkich typach skał magmowych.

Tekstura kulista natomiast nie jest tak bardzo powszechna i występuje głównie w skałach głębinowych.

Ze względu na stopień wypełnienia przestrzeni w skale wyróżniamy teksturę zbitą i porowatą.
Tekstura zbita (masywna) charakteryzuje się brakiem wolnej przestrzeni w skale. 

W teksturze porowatej natomiast między wykształconymi ziarnami są wolne miejsca. W skałach gdzie kryształy są dobrze widoczne, czyli jawnokrystalicznych wolne miejsca są przez nie ograniczone, dlatego ich kształt jest nieregularny i często kanciasty- jest to tekstura miarolityczna.
W skałach niewidoczno krystalicznych między wykształconymi ziarnami są puste przestrzenie, które kiedyś były wypełnione pęcherzykami gazowymi, które rozpuściły się w magmie podczas gwałtownego wylewu magmy na powierzchnię Ziemi - jest to tekstura pęcherzykowata
W przypadku gdy owe pęcherzyki pogazowe są rozdzielane przegrodami skalnymi jest to tekstura gąbczasta
Z biegiem czasu wolne przestrzenie zostają wypełnione minerałami wytworzonymi później tworząc teksturę migdałowcowatą

 


grupa skał


struktura


tekstura


Głębinowe


Jawnokrystaliczne, grubo i średnioziarniste


Najczęściej bezładne, zbite


Wulkaniczne


Niewidoczno krystaliczne, porfirowe, szkliste


Równoległe, bezładne, pęcherzykowate


Żyłowe


Jawnokrystaliczne, porfirowe


Kierunkowe, miarolityczne


 

Budowa wewnętrzna skał magmowych Wasze opinie

Oprócz budowa wewnętrzna skał magmowych może Ci się przydać