Burze piaskowe

Burza piaskowa to nagłe zjawisko meteorologiczne tworzące się w określonych warunkach. Wbrew powszechnemu przekonaniu, burze piaskowe nie powstają jedynie na pustyniach – mogą zdarzyć się w jakimkolwiek innym suchym miejscu, gdzie piasek lub pył może być z łatwością poderwany przez wiatr. Burza piaskowa to silny wiatr niosący cząsteczki materii takie jak pył, kurz, glina czy muł na duże odległości. Przykładem może być pył z Sahary, który wywiewany jest przez Ocean Atlantycki i sprawia, że wschody słońca na Miami są wyjątkowo jasne i czerwone. Piasek jednak nie zatrzymuje się na półwyspie a gnany jest dalej do Karaibów i Amazonii.
 

Burze piaskowe powstają m.in. w Iraku, Kuwejcie, Afryce Północnej, Centralnej Australii oraz Ameryce Północnej. Drobne cząsteczki obracające się wraz z powietrzem mogą nie tylko rozprzestrzeniać się na powierzchni setek kilometrów, ale również mogą wznieść się w górę na ponad 300 metrów. Prędkość wiatru w czasie burzy piaskowej jest nie mniejsza niż 40km/h. Sama burza trwa zazwyczaj kilka minut i ziarenka piasku po tym czasie opadają na ziemię, jednak drobniejsze cząsteczki materii pozostają w powietrzu przez tydzień bądź dłużej i wywiewane są tysiące kilometrów dalej.


Autor: dvidshub [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Burze piaskowe są niebezpieczne i mogą pozostawić wiele zniszczeń. Tworzą się naturalnie choć niektórzy twierdzą, ze częstość ich występowania na niektórych obszarach ma ścisły związek z działalnością człowieka. Pojawiają się nagle w postaci postępującej ściany kurzu i pyłu, szczególnie niebezpieczne są dla zmotoryzowanych, oślepiają i utrudniają oddychanie.


Autor: Alan Stark [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Potężne burze piaskowe nazywane są haboob od arabskiego „habb” co oznacza „wiatr” lub „wiać” i występują regularnie na całym świecie ( w Sudanie corocznie powstaje ich średnio 24). Związane są z silnymi burzami a nawet małymi tornadami i trwają nawet do 3 godzin. W Afryce nasilają się w miesiącach wiosennych (kwiecień, maj), kiedy wiatr w zimie wieje w kierunku na północ lub na wschód, natomiast w lecie – na południowy wschód lub na południe. Duże ilości piasku poruszają się w tedy w niezwykle gęstej ścianie osiągającej nawet 1000 metrów. Podobnie jak jego kuzyni, Sirocco (Morze Śródziemne), Khamsin (Egipt), oraz Harmattan (Afryka Zachodnia), Habub powstaje dzięki interakcji ogromnego antycyklonu (cyrkulacja atmosferyczna typowa dla wyżów barycznych) znad Sahary z wilgotnymi masami powietrzna z Zatoki Gwinejskiej lub od Morza Śródziemnego zimą. W Ameryce Północnej są one szczególnie częste w Arizonie i Teksasie, gdzie prędkość wiatru wynosi od 50 do 80 km/h.