Transport kolejowy umożliwia przewóz osób i towarów na znaczne odległości, dzięki użyciu pojazdów kolejowych w obrębie sieci kolejowej. Odbywa się on wyłącznie po szynach, ułożonych w poszczególne tory kolejowe.
Infrastruktura obejmuje pociągi złożone z lokomotywy i wagonów, linie kolejowe, stacje kolejowe, czyli przystanki, na których pociągi się zatrzymują orz zaplecze kolejowe, czyli wszystkie te instytucje, które ułatwiają przewóz osób lub towarów.
Wykorzystanie transportu kolejowego zyskuje na znaczeniu, gdy przewozimy towary na duże odległości – wówczas jest on bardziej opłacalny niż inne rodzaje transportu. Jest powszechnie wykorzystywany w krajach, w których jest dobrze rozwinięty przemysł wydobywczy, co warunkuje konieczność przewozu surowców o dużej masie na znaczne odległości. Również kraje o dużej powierzchni wykorzystują go do przewozu surowców rolnych i spożywczych, gdy istnieje potrzeba zaopatrzenia w nie mieszkańców. Równie ważnych aspektem jest masowy przewóz samych mieszkańców w krajach dużych powierzchniowo takich jak USA, Kanada, Australia, Chiny, Rosja, Indie, Brazylia. Znaczna część społeczeństwa korzysta z kolei również w Japonii, gdzie jest najsprawniej działający system kolejowy, dzięki nowoczesnym technologiom i dobrej organizacji pracy.
Kraje wysoko rozwinięte unowocześniają transport kolejowy wprowadzając linie ekspresowe, na przykład Shinkansen w Japonii, Train Grandę Vitese we Francji, Inter – City – Express w Niemczech, Alta Velocidad w Hiszpanii, Pendolino we Włoszech, Eurostar między Francją a Wielką Brytanią, CRH w Chinach. Z tego względu w tych krajach jest najbardziej rozwinięty.
Najszybszą jednak odmianą kolei jest kolej magnetyczna, której ruch odbywa się bez styku pociągu z szynami, ale jest niejako unoszony dzięki elektromagnesom. Brak tarcia pozwala rozwinąć bardzo duże prędkości. Jej budowa i utrzymanie jest bardzo drogie, dlatego znajduje się w kilku krajach bardzo wysoko rozwiniętych – Japonii, Korei Południowej, Chinach, Niemczech.
Największą sieć linii kolejowych mają Stany Zjednoczone, Rosja, Chiny, Indie, Kanada. Jednak w tych krajach mają one małą gęstość. Znacznie większą mają kraje małe powierzchniowo, a są to głównie kraje europejskie takiej jak Luksemburg, Czechy, Niemcy, Szwajcaria, Węgry.
Najdłuższą linią kolejową jest Kolei Transsyberyjska biegnąca od Moskwy do Władywostoku. Jej długość wynosi ponad 9 tys. kilometrów.
W krajach afrykańskich oraz mniejszych państwach Azji nie ma w ogóle linii kolejowych lub są one pojedyncze.
W Polsce gęstość linii kolejowych jest wynikiem historii kraju, a mianowicie rozbiorów, kiedy to kraj był podzielony między 3 państwa o różnym rozwoju gospodarczym. Najgęstsza sieć kolejowa jest w województwie opolskim. Najrzadsza w województwie podlaskim i lubelskim.
W Polsce transport kolejowy traci na znaczeniu ze względu na wzrost kosztów podróży, które warunkuje wysokie utrzymanie i renowacje stan linii kolejowych i wysłużonego taboru. Kolei jest zastępowana prężnie rozwijającym się transportem samochodowym.
Zalety:
Kolej ze względu na dużą ładowność pozwala przewozić ładunki o dużej masie na znaczne odległości. Koszty przewozu maleją wraz ze wzrostem odległości. Dodatkowo mogą one być przeładowywane do innych środków transportu (statki, samochody).
Możliwość budowy podziemnych linii kolejowych umożliwia wygodny przewóz osób na terenach silnie zurbanizowanych.
Gdy kolei jest zelektryfikowana nie generuje zanieczyszczeń środowiska.
Wady:
Przewożone ładunki wymagają przeładunku, gdyż linie kolejowe są budowane z mniejszą gęstością niż drogi oraz ze względu na różny rozstaw torów. Ich budowa jest kosztowna w miejscach, gdzie trzeba zbudować mosty czy tunele. Czas przewozu jest dłuższy niż w pozostałych rodzajach transportu.
Transport kolejowy Wasze opinie