Układ odpornościowy

Układ odpornościowy (immunologiczny) – układ narządów i komórek umożliwiających działanie mechanizmom odporności i pamięci immunologicznej. Są to:
•    narządy limfatyczne
•    naczynie chłonne
•    komórki układu odpornościowego, np. limfocyty
•    przeciwciała, cytokiny

Układ immunologiczny chroni organizm przed infekcjami, lokalizuje, identyfikuje i unieszkodliwia patogeny i komórki o potencjalne onkogennym. Wykrywane są wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki i pasożyty. Odróżnia komórki obce od komórek organizmu, przechowuje w pamięci komórkowej informacje o epitopach drobnoustrojów (położonych na ich powierzchni charakterystycznych układach cząsteczek, które umożliwiają ich rozpoznanie) i musi stale reagować na nowe zagrożenia.

Elementy układu odpornościowego, które można zakwalifikować jako wrodzone, są nieswoiste, szybkie i nie wytwarzają pamięci. Zaliczyć tu można odporność komórkową (np. komórki NK) i odporność humoralną ("chemiczną", poprzez cytokiny z limfocytów Tc). Nabyte elementy układu odpornościowego reagują na zagrożenia swoiście (limfocyty B i T) i wykształcają pamięć (limfocyty T), a także produkują przeciwciała (limfocyty B), zajmuje im to jednak więcej czasu.