Naczynia krwionośne służą do transportowania krwi po całym organizmie. Wyróżnia się trzy główne rodzaje naczyń krwionośnych:
- tętnice (odbierające krew z serca),
- włośniczki (za pośrednictwem których następuje wymiana substancji między krwią a tkankami)
- żyły (przenoszące krew z powrotem do serca).
Tętnice dzielą się na tętniczki i dalej na naczynia włosowate, które z kolei łączą się w żyłki i dalej w żyły, by zamknąć obieg.
Naczynia krwionośne nie biorą aktywnego udziału w transportowaniu krwi. Tętnice, a także – do pewnego stopnia – żyły mogą zmieniać swoją średnicę dzięki działaniom warstwy mięśniowej, jednak to głównie serce dzięki swoim skurczom napędza przepływ. Przykładowym czynnikiem wywołującym wazokonstrykcję (tj. skurcz warstwy mięśniowe naczyń włosowatych) jest wazopresyna, zaś wazodylatację (tj. rozkurcz warstwy mięśniowe naczyń włosowatych) – tlenek azotu (II). Regulacje takie są kontrolowane przez autonomiczny układ nerwowy (współczulny kurczy naczynia, a przywspółczulny rozkurcza). Pozwalają one na dodatkowe regulowanie przepływu krwi i mają udział w termoregulacji.
Ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych to jeden z podstawowych pomiarów pobieranych w trakcie badania fizykalnego i jest tradycyjnie wyrażane w milimetrach słupa rtęci (1 mm Hg = 133 Pa). Średnia wartość ciśnienia krwi w tętnicach u dorosłego człowieka wynosi około 120 mm Hg przy skurczu i 80 mm Hg przy rozkurczu, u dzieci jest zwykle niższe (im młodsze dziecko, tym niższe ciśnienie, a większa wartość tętna). Dla porównania ciśnienie krwi w układzie żylnym nie zmienia się w rytm skurczów serca, natomiast zależy ono od aktualnej pozycji ciała i umiejscowienia oraz rodzaju żyły.
Naczynia krwionośne Wasze opinie